Μετάβαση στο περιεχόμενο

Δημήτρης Χριστοδούλου

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Δημήτρης Χριστοδούλου
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Δημήτρης Χριστοδούλου (Ελληνικά)[1]
Γέννηση4  Απριλίου 1924[2][3]
Μεταξουργείο[2]
Θάνατος5 Μαρτίου 1991 (66 ετών)
Αθήνα
Τόπος ταφήςΠρώτο Νεκροταφείο Αθηνών
ΚατοικίαΠαρίσι (1967–1972)[3]
Αθήνα (1924–άγνωστη τιμή)
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα[1]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΕλληνικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΕλληνικά
ΣπουδέςΠάντειο Πανεπιστήμιο[3]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταποιητής[1]
στιχουργός[1]
θεατρικός συγγραφέας[3]
δεδομένα

Ο Δημήτρης Χριστοδούλου (Αθήνα, 4 Απριλίου 1924 – 5 Μαρτίου 1991) ήταν Έλληνας ποιητής, συγγραφέας και στιχουργός.[4] Πολλά από τα ποιήματά του μελοποιήθηκαν από σημαντικούς Έλληνες μουσικοσυνθέτες, μεταξύ των οποίων οι Μίκης Θεοδωράκης, Μάνος Λοΐζος και Μίμης Πλέσσας.[5]

Βιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στη συνοικία Μεταξουργείο της Αθήνας στις 4 Απριλίου του 1924.[6] Μεγάλωσε σε μία φτωχή πολυμελή οικογένεια και αναγκάστηκε να καταφύγει από την ηλικία των δέκα ετών στη βιοπάλη προκειμένου να επιβιώσει.[7]

Κατά τη διάρκεια της Κατοχής της Ελλάδας την περίοδο Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου εντάχθηκε στην ΕΠΟΝ, ενώ το 1943 συνελήφθη και υποβλήθηκε σε βασανιστήρια στο αρχηγείο της Γκεστάπο στην Αθήνα στην οδό Μέρλιν.[8] Κατά τη διάρκεια των Δεκεμβριανών το Δεκέμβριο του 1944 συνελήφθη ως μέλος του EAM σε ένα οδόφραγμα στην πλατεία Κάνιγγος[9] και φυλακίστηκε αρχικά στο Γουδή και στη συνέχεια σε βρετανικό στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Ελ Ντάμπα της Αιγύπτου,[10] όπου και παρέμεινε για 3 μήνες.[11] Με αφορμή την εμπειρία του αυτή δημοσίευσε το 1980 ένα μυθιστόρημα με τίτλο Ελ Ντάμπα.[4]

Επέστρεψε στην Ελλάδα το Φεβρουάριο του 1945 μετά την Συμφωνία της Βάρκιζας.[10] Μετά τον επαναπατρισμό του έδωσε εισαγωγικές εξετάσεις και εισήχθη στο οικονομικό τμήμα της Παντείου Ανωτάτης Σχολής Πολιτικών Επιστημών. Διέκοψε όμως τις σπουδές του προκειμένου να φοιτήσει στη δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου με σκοπό αρχικά να γίνει σκηνοθέτης[7]. Παράλληλα με τις σπουδές του εργαζόταν ως υπάλληλος στην Ηλεκτρική Εταιρεία, μετέπειτα Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού, στην οδό Κοραή.[12]

Η φοίτησή του στη δραματική σχολή διακόπηκε καθώς αναγκάστηκε να στρατευτεί. Ολοκλήρωσε ωστόσο τις σπουδές του[10] και συμμετείχε ως ηθοποιός σε αρκετές θεατρικές παραστάσεις.[4] Μεταξύ αυτών οι Όρνιθες που παρουσιάστηκαν το 1960 κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ Αθηνών στο Πεδίο του Άρεως, με σκηνοθέτη τον Καρολο Κουν.[13] Συμμετείχε επίσης στους θιάσους των Δημήτρη Μυράτ και Δημήτρη Χορν, ενώ συνεργάστηκε και με τη Μελίνα Μερκούρη.[10]

Με αφορμή τη Στρατιωτική δικτατορία του 1967 αυτοεξορίστηκε στο Παρίσι. Στην εξορία τον συνόδευσε και η σύντροφός του Μαρία Κανδρεβιώτου, η οποία ήταν αρχιτέκτονας και ζωγράφος.[10]. Στη Γαλλία συμμετείχε και στα γεγονότα του Μαΐου του 1968. Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1972.[8]

Απεβίωσε τα ξημερώματα της 5ης Μαρτίου του 1991 στην Αθήνα, όπου και νοσηλευόταν σε νοσοκομείο καθώς έπασχε από μυελοσκλήρυνση.[14] Ενταφιάστηκε στο Πρώτο Νεκροταφείο Αθηνών.

Έργο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Λογοτεχνία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Δημήτρης Χριστοδούλου ασχολήθηκε με την ποίηση ήδη από την εποχή που φοιτούσε στην Πάντειο.[10] Το 1952 δημοσιεύθηκε το πρώτο του ποίημα με τίτλο Νυχτοφύλακες στο περιοδικό Μακεδονικά Γράμματα, ενώ το 1954 κυκλοφόρησε η πρώτη του ποιητική συλλογή με το ίδιο όνομα.[13] Το 1957 έγραψε το πρώτο του θεατρικό έργο με τίτλο Αίγιστος, ενώ το 1976 κυκλοφόρησε το πρώτο του μυθιστόρημα με τίτλο Το Γούπατο.[14] Εξέδωσε συνολικά 27 ποιητικές συλλογές, 15 μυθιστορήματα, 13 θεατρικά έργα και 5 διηγήματα.[15]

Τραγούδια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το καλοκαίρι του 1960 ο Δημήτρης Χριστοδούλου συναντήθηκε με τον Μίκη Θεοδωράκη, με τον οποίον είχε πρωτογνωριστεί στην Αντίσταση.[10] Στα πλαίσια της συνεργασίας τους, η οποία διήρκησε μέχρι το 1978, ο Χρισοτοδύλου έγραψε 14 τραγούδια τα οποία μελοποίησε ο Θεοδωράκης.[16] Τα τέσσερα πρώτα από αυτά τα τραγούδια του κύκλου Πολιτεία Α΄ ήταν τα Βράχο, βράχο τον καημό μου, Καημός, Μετανάστης και Παράπονο.[17] Κατά τη διάρκεια της περιόδου αυτής ο Χριστοδούλου συμμετείχε σε πολλές από τις μουσικές εκδηλώσεις που διοργάνωνε ο Θεοδωράκης, ως αφηγητής.[12]

Το 1962 ξεκίνησε να συνεργάζεται με τον Γιώργο Ζαμπέτα,[5] με τον οποίο δημιούργησαν πάνω από σαράντα κομμάτια. Το 1963 συνεργάστηκε με τον Γιάννη Μαρκόπουλο στο χορόδραμα Θησέας[13]. Με τον ίδιο δημιουργό συνεργάστηκε και το 1984 στον δίσκο με τίτλο Του σίδερου και του νερού, αλλά και σε άλλα τραγούδια κάποια από τα οποία συμπεριλήφθηκαν σε ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου.[6]

Έγραψε επίσης τους στίχους σε δύο δίσκους του Μίμη Πλέσσα, στο δίσκο Για μια σταγόνα αλάτι που κυκλοφόρησε το 1973 και στο δίσκο Τραγούδια της γειτονιάς το 1980. Το 1974 συνεργάστηκε με τον Μάνο Λοΐζο στο δίσκο Καλημέρα Ήλιε και το 1978 με τον Λίνο Κόκοτο στο δίσκο Τα Αντιπολεμικά.[6]

Τ0 1979 κυκλοφόρησε ο δίσκος Ο Αντώνης Καλογιάννης τραγουδά Μουστακί, στον οποίο ο Χριστοδούλου απέδωσε στα ελληνικά τραγούδια του Ζωρζ Μουστακί.[18] Το 1989 κυκλοφόρησε ο δίσκος Ο ποιητής και ο τσιγγάνος, σε στίχους του Δημήτρη Χριστοδούλου και μουσική του Βασίλη Παϊτέρη.[6] Συνεργάστηκε με πληθώρα ακόμα συνθετών μεταξύ των οποίων ο Σταύρος Ξαρχάκος, ο Νίκος Μαμαγκάκης, ο Χρήστος Λεοντής, ο Λάκης Καρνέζης, ο Γιάννης Διδίλης, ο Γιάννης Γκούμας, ο Βασίλης Δημητρίου και ο Πάνος Πετσάς.[12]

Τα τραγούδια του ερμηνεύθηκαν από δεκάδες τραγουδιστές όπως ο Στέλιος Καζαντζίδης, ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης, ο Νίκος Ξυλούρης, η Μαρία Φαραντούρη, η Βίκυ Μοσχολιού, ο Σταμάτης Κόκοτας, ο Βασίλης Παϊτέρης, ο Πἀνος Τζανετής και η Πόπη Αστεριάδη.[12] Ο ερμηνευτής που ερμήνευσε το μεγαλύτερο αριθμό τραγουδιών του Δημήτρη Χριστοδούλου είναι ο Αντώνης Καλογιάννης.[19]

Ο Δημήτρης Χριστοδούλου έγραψε περίπου 160 τραγούδια.[12]

Εργογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ποιητικές συλλογές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Νυχτοφύλακες (1954)
  • Πελταστές (1956)
  • Εκ του συστάδην (1957)
  • Εστίες αντιστάσεως (1959)
  • Μετά το ανακλητικό (1960)
  • Παραμεθόρια (1961)
  • Πάροδος (1962)
  • Επί ευρέος μετώπου (1964)
  • Δελφοί, σύνθεση σε έξη μέρη (1965)
  • Πρόμαχοι (1965)
  • Aegeans & other poems (1966)
  • Τα μικρά λυρικά (1966)
  • Αιχμές (1967)
  • Μετοικεσία (1972)
  • Ο Οδυσσέας στην πλατεία (1974)
  • Της εξορίας (1974)
  • Πετρέλαια (1977)
  • Νετρόνια (1978)
  • Τα τραγούδια της πολιτείας (1979)
  • Ελλάδα μπάυ νταίυ (1981)
  • Ντισκοτέκ (1982)
  • Ο δρόμος για τα καθαρά (1983)
  • Πλάγιος άνεμος (1984)
  • Το ρολόι του Κυρρήστου (1986)
  • Ούλαφ Πάλμε (1986)
  • Ο ποιητής κι ο έβενος (1988)
  • Marcia Funebre (1992)

Συγκεντρωτική έκδοση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ποιήματα, Ανθολόγηση – Επιμέλεια: Ηλίας Γκρής, Επίμετρο: Θεοδόσης Πυλαρινός, εκδόσεις Μετρονόμος, Αθήνα 2024

Μυθιστορήματα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Γούπατο (1976)
  • Το σαράβαλο (1977)
  • Το πατάρι (1978)
  • Το ατελιέ (1979)
  • Ελ Ντάμπα (1980)
  • Ο γύψος (1981)
  • Το πεζοδρόμιο (1982)
  • Το γκισέ (1983)
  • Η καφετέρια (1984)
  • Ο λαβύρινθος (1985)
  • Το νησί (1986)
  • Η έκρηξη (1988)
  • Το δόλιο πρόσωπο της αιωνιότητας (1989)
  • Ο πίνακας ύψιλον (1989)
  • Η ώρα των πριγκίπων (1990)

Θεατρικά έργα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Αίγιστος (1957)
  • Το τόξο (1957)
  • Το ψέμα του Ιάσονα (1959)
  • Ξενοδοχείο η Κίρκη (1960)
  • Η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων (1960)
  • Η κρουαζιέρα (1962)
  • Η φωτογραφία (1963)
  • Τα όπλα του Αχιλλέα (1964)
  • Η πανσιόν (1968)
  • Η Ελβίρα (1968)
  • Γωνία ποτάμι και γέφυρα (1970)
  • Τα διαβατήρια (1976)
  • Ο σταθμάρχης, ο σταθμός και το τρένο (1977)

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 BiblioNet. 101419. Ανακτήθηκε στις 12  Φεβρουαρίου 2021.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 (Αγγλικά) Discogs. 800981. Ανακτήθηκε στις 8  Απριλίου 2018.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 www.norlib.gr/dimitris-christodoulou-archive.html. Ανακτήθηκε στις 8  Απριλίου 2018.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Κονιδάρης, Δημήτρης. «Αφιέρωμα: Δημήτρης Χριστοδούλου, ένας πολύπλευρος δημιουργός…». musiccorner.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2020. 
  5. ↑ 5,0 5,1 «Δημήτρης Χριστοδούλου – 5 Μαρτίου 1991». ert.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2020. 
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Αντωνίου, Ηλιάννα (Ιούνιος 2014). «Δημήτρης Χριστοδούλου - 90 χρόνια από τη γέννησή του». εξαμηνιαίο περιοδικό της ΑΕΠΙ (24). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-09-11. https://web.archive.org/web/20140911114245/http://www.musicheaven.gr/html/modules.php?name=News&file=article&id=4257. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2020. 
  7. ↑ 7,0 7,1 Καλαμαράς, Βασίλης (27/04/2014). «Στο αρχιπέλαγος της ποίησής του». Ελευθεροτυπία. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-07-29. https://web.archive.org/web/20140729175706/http://www.enet.grhttp//web.archive.org/web/20140729175706/http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=427297%2F%3Fi%3Dnews.el.article&id=427297. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2020. 
  8. ↑ 8,0 8,1 Μανιάτης, Δημήτρης (5 Ιανουαρίου 2012). «Ποιητικός θησαυρός στο γιουσουρούμ». Τα Νέα. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2020-07-25. https://web.archive.org/web/20200725083507/https://www.tanea.gr/2012/01/05/lifearts/culture/poiitikos-thisayros-sto-gioysoyroym/. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2020. 
  9. ↑ Καλαμαράς, Βασίλης (29 Αυγούστου 2017). «Δημήτρης Χριστοδούλου: Στα κλουβιά της Ελ Ντάμπα». Enetpress. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2020-07-25. https://web.archive.org/web/20200725090503/https://www.enetpress.gr/%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CE%AE%CF%84%CF%81%CE%B7%CF%82-%CF%87%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CF%8D%CE%BB%CE%BF%CF%85-%CF%83%CF%84%CE%B1-%CE%BA%CE%BB%CE%BF%CF%85%CE%B2%CE%B9%CE%AC-%CF%84%CE%B7/. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2020. 
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 10,5 10,6 Ντούρου, Έμυ (25 Απρίλίου 2018). «Δημήτρης Χριστοδούλου: Ένας ποιητής από όνειρο κι ελπίδα». Documento.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2020-07-25. https://web.archive.org/web/20200725085638/https://www.documentonews.gr/article/dhmhtrhs-xristodoyloy-enas-poihths-apo-oneiro-ki-elpida. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2020. 
  11. ↑ ««Γίνε αστέρι κι ουρανός»». Ριζοσπάστης. 6 Μαρτίου 1991. http://invenio.lib.auth.gr/record/16933/files/npa-2005-16491.pdf?version=1. Ανακτήθηκε στις 8 Αυγούστου 2020. 
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 Παπαδόπουλος, Λευτέρης (2010). Μάγκες πιάστε τα γιοφύρια... (1η έκδοση). Καστανιώτης. ISBN 978-960-03-5207-8. 
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 «Δημήτρης Χριστοδούλου: Αλλά, ευτυχώς, υπάρχει η ποίηση…». atexnos.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Οκτωβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουλίου 2020. 
  14. ↑ 14,0 14,1 «Δημήτρης Χριστοδούλου». sansimera.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2020. 
  15. ↑ «Το αρχείο του Δημήτρη Χριστοδούλου». Ινστιτούτο της Δανίας στην Αθήνα. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Φεβρουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 8 Αυγούστου 2020. 
  16. ↑ Γιώγλου, Θανάσης (5 Μαρτίου 2016). «Δημήτρης Χριστοδούλου - «Τα πρώτα του τραγούδια»». ogdoo.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 8 Αυγούστου 2020. 
  17. ↑ Γιώγλου, Θανάσης (21 Απριλίου 2012). «O Θεοδωράκης μελοποιεί Δημήτρη Χριστοδούλου». ogdoo.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Οκτωβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 8 Αυγούστου 2020. 
  18. ↑ Γιώγλου, Θανάσης (23 Μαΐου 2018). «Ο Καλογιάννης τραγουδάει Moustaki». ogdoo.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Οκτωβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 8 Αυγούστου 2020. 
  19. ↑ Γιώγλου, Θανάσης (5 Μαρτίου 2019). «O Αντώνης Καλογιάννης τραγουδά Δημήτρη Χριστοδούλου & Λάκη Καρνέζη». ogdoo.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Μαρτίου 2019. Ανακτήθηκε στις 8 Αυγούστου 2020. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Δημήτρης_Χριστοδούλου&oldid=10572385"